Overslaan en naar de inhoud gaan

De smokkelroute langs de zwarte tramsporen

Tramstatie KapellenDe verzetsstrijders van de Nationale Koninklijke Beweging (NKB) in onze streek hadden hun vaste smokkelroutes. Zij transporteerden tijdens de Duitse bezetting via deze smokkelroutes ’s nachts o.a. wapens, springstof, rantsoenbonnen en documenten. Een van deze smokkelroutes was de “zwarte route”, die langs de spoorlijn van de zwarte tram via Glabbeek liep. Deze smokkelroute vertrok in Hoeleden bij Maurice Vanoeveren en werd ’s nachts per fiets afgelegd via Zuurbemde tot aan de woning van notaris Mertens op de steenweg in Glabbeek. Daar werden de fietsen achtergelaten en dan ging het te voet verder langs de tramsporen van de zwarte tram via Kapellen naar Meensel, waar de eindhalte beenhouwerij Janssens was. In deze beenhouwerij was ook de wapenopslag voor het verzet in onze regio ondergebracht.  In deze wapenopslag had de NKB enkele pistolen van het type FN 1910-22, een paar Engelse Webley revolvers en een Stengun 9 mm mitrailleur.  Voor elke actie moest men hier de wapens komen ophalen en nadien terugbrengen.

De mitrailleur “Juliette”

StengunDe verzetsstrijders van de NKB uit onze regio hadden slechts een mitrailleur, een Stengun 9 mm die in verzetskringen bekend stond onder de codenaam Juliette. Notaris Victor Mertens schonk deze mitrailleur aan het verzet en betaalde hiervoor 19.000 Bef, wat toen heel veel geld was voor een wapen.  

De sluikdrukkerij in Bunsbeek

Vrij VolkIn Bunsbeek werd er tijdens de oorlogsjaren heel wat clandestien gedrukt met een Gestetner stencilmachine. Stencilmachine GestetnerHet voor onze regio belangrijke sluikblad Vrij Volk werd in de vroege periode van 1940 tot half 1942 gedrukt in Bunsbeek. De exacte locatie of locaties van de sluikdrukkerij zijn niet bekend, maar we weten wel zeker dat het afhaalpunt van het drukwerk in de woning van de familie Harry langs de Oplintersesteenweg in Bunsbeek was.

Vanaf half 1942 is men Vrij Volk ’s nachts clandestien beginnen drukken in Leuven op een grotere drukpers bij drukkerij Lovania. Maar er werd blijkbaar nog meer clandestien gedrukt in Bunsbeek, want we weten ook heel zeker dat de editie van 8 augustus 1944 van de gids van de militant voor onze regio met een oplage van 230 stuks op dezelfde machine in Bunsbeek werd gedrukt voor het Onafhankelijksheidfront (OF) uit Tienen.

Typmachien continentalVrij Volk was een sluikblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat met tekeningen en foto’s was geïllustreerd. Het blad verscheen aanvankelijk maandelijks in gans Vlaams-Brabant. De oplage bedroeg in 1943 maar liefst 10.000 exemplaren. Vrij Volk werd beschouwd als een orgaan van de Nationale Koninklijke Beweging (NKB), een van de belangrijkste verzetsgroepen.

De gids van de militant was een uitgave van het Onafhankelijkheidsfront (OF). Het OF was een uiterst linkse verzetsorganisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog die werd gesticht op 15 maart 1941 op initiatief van de Kommunistische Partij van België.

Gids van de Militant

Inbraken in de gemeentehuizen van Glabbeek en Attenrode-Wever

GemeentehuisIn de nacht van 13 op 14 juli 1943 werd er door de lokale afdelingen van het verzet ingebroken in de gemeentehuizen van Glabbeek en Attenrode-Wever. De vraag naar rantsoenbonnen voor de gezinnen van verzetsleden en ondergedokenen was op dat ogenblik enorm groot. De Witte Brigade van Boeslinter nam het gemeentehuis van Glabbeek voor zijn rekening en voor de inbraak in het gemeentehuis van Attenrode-Wever nam de groep van de NKB rond Albert Tweepenninckx en Louis Vanhoof het voortouw. Maar tijdens de inbraak in Attenrode-Wever werden de verzetslui betrapt en moesten ze gaan lopen. Louis Vanhoof loste tijdens de vlucht een schot met zijn pistool. De kogel sloeg links naast de voordeur in en is vandaag nog steeds zichtbaar in de muur. Tijdens de inbraken in de gemeentehuizen kon men die nacht documenten, rantsoenbonnen en een Continental typemachine bemachtigen. De typemachine werd nadien door het verzet in Bunsbeek gebruikt om gestolen paspoorten te vervalsen.

Het verzet of de weerstand

Zegeltjes voedsel

Het verzet is tijdens de Tweede Wereldoorlog de verzamelnaam voor alle personen en groepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog weerstand boden tegen de Duitse bezetting van ons land. Het verzet wordt ook wel de weerstand genoemd, en verzetsleden “weerstanders”. In de volksmond werden al deze verzetslieden de witten genoemd, terwijl men de collaborateurs, landgenoten die samenwerkten met de Duitse bezetter, als de zwarten bestempelde. Mede daardoor werd de naam Witte Brigade door niet-ingewijden gebruikt om er alle verzetsgroepen mee aan te duiden. Naast de Witte Brigade waren voornamelijk het Geheim Leger en de Nationale Koninklijke Beweging (NKB) de meest bekende verzetsgroepen tegen de Duitse bezetter. De belangrijkste activiteiten van het verzet waren het verspreiden van anti-Duitse propaganda, het aanleggen en bijhouden van lijsten van collaborateurs, het saboteren van de Duitse bezetter, het verbergen en helpen vluchten van geallieerde soldaten en het verwerven van militaire inlichtingen over de bezetter. Het verzet zorgde ook voor mensen die moesten onderduiken. Men zocht schuiloorden voor deze mensen, bracht hen voedsel en bezorgde hen ook valse paspoorten en werkvergunningen om ze van vervolging te vrijwaren. Bijna een derde van de leden van het verzet werd tussen 1943 en 1944 door de Gestapo ingerekend en een 700-tal verzetslui werden naar de Duitse concentratiekampen afgevoerd.